طراحی مدل کاهش تغذیه خودپردازها از طریق توسعه شبکه پایانه های فروش

در بحث تاثیرگذاری فناوری اطلاعات بر تحولات صنعت بانکداری، همواره بر تحول سیستم های پولی و بانکی، ابزارهای پولی و روش های پرداخت تاکید شده است و دیدگاه مشترک کاهش قابل ملاحظه ی استفاده پول متداول در مجامع علمی و محافل بانکی مورد ارزیابی قرار گرفته است. تحولات صورت پذیرفته معطوف به تحول سیستم های پولی و بانکی و عرضه انواع خدمات بانکداری الکترونیکی نبوده، بلکه همگام با پیشرفت های تکنولوژیکی اجزا و ابزارهای پرداخت الکترونیکی نیز تحولات گسترده ای را تجربه کردند. اگرچه خدمات بانکداری الکترونیکی با معرفی ابزارهای ساده ای نظیر کارت های بانکی و تراکنش برداشت وجه از خودپردازها به حوزه بانکداری معرفی گردید، لیکن به تدریج و با معرفی ابزارهای جایگزین پرداخت نقدی، ابزارهای پرداخت غیرنقدی برخی از خدمات بانکداری الکترونیکی موسوم به تراکنش های برداشت وجه نقد را به چالش کشیده و آثار گسترده ای در بازارهای مالی، فرهنگ تعاملات مالی مردم، رویه های بانکداری و ... به جا گذاردند. این مطالعه به بررسی تاثیر توسعه تجهیزات پرداخت غیر نقدی (توسعه پایانه های فروشگاهی) بر حجم مبالغ تراکنش برداشت وجه از خودپردازها با هدف تبیین مدل کاهش تغذیه خودپردازها در اقتصاد ایران در دوره زمانی و در مقاطع ماهیانه (1384:1-1391:12) پرداخته است. جامعه آماری شامل کلیه بانک های عضو سوئیچ کارتی شتاب (شبکه تبادل اطلاعات بانکی) می باشد. مدل مورد استفاده در این پژوهش، مدل خودرگرسیون برداری و تصحیح خطای برداری به منظور تبیین روابط بلندمدت بین متغیرهای تحقیق بوده که براساس نتایج تحقیق، توسعه پایانه های فروش بر حجم مبالغ مربوط به تراکنش برداشت نقدی از خودپردازها اثر منفی و معناداری را در بلندمدت تبیین می نماید؛ لیکن تاثیر توسعه تجهیزات غیرنقدی باتوجه به تحولات صنعت بانکداری الکترونیکی در کشور چندان چشمگیر نبوده، بنحوی که در ازای افزایش 100 واحدی دستگاه های پایانه فروش، کاهش 3 واحدی در حجم مبلغی تراکنش های برداشت نقد از خودپردازها, تخمین زده شده است.